Menopauz anədir?
Doğuş qabiliyyətinin itdiyi 48 – 55 yaş arası dövrə “Menopauza” adı verirlər.
Menopauzanın söz mənası isə ” Son aybaşı “ dir.
Bir qadına menopauzada olduğunun deyilə bilməsi üçün son adətin üzərindən 1 il keçməsi lazımdır.
Menopauza bir xəstəlik deyil. Qadın həyatının bir parçası, bir dövrüdür. Çünki menopauza qadın bədəninin bir dövrünün bitib yeni bir dövrünün başladığı xüsusi bir müddətdir. Gənc qızlarda artıma dövrünün başladığının işarəsi olan ilk adət (Menarş) ilə başlayan dövr ,menopauza adı verilən son adət ilə bitmiş və qadının doğuş qabiliyyəti sona çatmış sayılır.
Klimakterium nədir?
Menopoz əlamətlərinin ortaya çıxdığı dövr olan menopoz əvvəli, menopoz dövrü, menopoz sonrası dövrü müddətinin hamısına ” Klimakterium ” adı verilər.
Menopauza hansı yaşda ortaya çıxır?
Menopauza yaş aralığı 45 – 60 arasıdır.Menopauza üçün Dünya yaş arası 51, Türkiyə üçün yaş arası 46dır.
Qidalanma vəziyyəti, sosial-iqtisadi vəziyyət, həddindən artıq spirt və həddindən artıq qəhvə içilməsi, həyat nizamı, cinsi həyat nizamı, doğum sayı menopoza təsir edən faktorlar arasındadır.
Doğum etmiş olan
İdman edən
Nizamlı seks həyatı olan
Vaxtından əvvəl adət görən qadınlar əksərən menopozu gec yaşayarlar..
Doğum etməmiş olan
İdman etməyən
Seks həyatı nizamlı olmayan
Ümumi həyata nizamı xarab olan
Gənc yaşda həyat yoldaşını itirən
Siqaret, spirt, stress faktorları olan qadınlar əksəriyyətlə menopoza erkən girərlər.
Vaxtından əvvəl Menopoz nədir?
VAxtından əvvəl menopoz 35 yaşından əvvəl ortaya çıxan menopoza deyilir.
Vaxtından əvvəl menopoza girən qadınlarda :
Yumurta hüceyrələrinin sayı doğuşdan az ola bilər
Stress ya da tibbi müalicələr səbəbiylə yumurta hüceyrələri ziyan görmüş ola bilər
Yumurta hüceyrələrində erkən bir funksiya pozuqluğu ortaya çıxmış ola bilər
Menopozun ilk əlaməti nədir?
İlk əlamət adət nizamsızlıqlarıdır.
Menopozda nə növ dəyişikliklər olar?
Menopozda, orqanizmdə əhəmiyyətli dəyişikliklər əmələ gəlir. Bunların başında, hormonal dəyişikliklər durur.
Menopozda hipofizden ifraz olunan hormonlarda artım müşahidə edilər. Düz adət görmə və artıma funksiyasını meydana gətirən sistemdəki pozuqluqlar səbəbiylə yumurtalıq funksiyası azalar. Bunun nəticəsində qadın üçün əhəmiyyətli bir hormon olan östrojenlər düşər, gonadotropinlərdə artım ortaya çıxar və qadında əhəmiyyətli sağlamlıq problemləri müşahidə edilər.
Psikoendokrin Dəyişikliklər :
Baş ağrısı
Əsəbilik
Yuxu pozuqluqları
Depressiya
Həddindən artıq tərləmə
Halsızlıq
Yorğunluq
Unutqanlıq
Qızdırmalar
Dəridə yaranan dəyişikliklər :
Dəridə boşalma, incelme, transparan bir görünüş
Damarların diqqətə çarpan hala gəlməsi
Yaraların gec sağalması
Ürogenital Sistemdəki Dəyişiklər :
Östrojen əskikliyinə bağlı vajina epiteli incəliyi
Vajinanın mikroorqanizmlərin törəməsinə uyğun hala gəlməsi
Cinsi orqanlarda çəkilmə və təşkilata
Sidik yollarında daralma və funksiya pozuqluğuna
Sıx sidiyə çıxma
Ağrılı cinsi əlaqə
Ağrı səbəbiylə cinsi istəksizlik
Enerji xərcləməsindəki dəyişiklər :
Enerji xərcləməsində azalma
Bununla bağlı köklük
Menopoz xəstəlik riskini artırarmı?
Menopoza girmiş qadınlarda kardiyovasküler xəstəliklərlə osteoporoz Sümük əriməsi kimi xəstəliklərin inkişaf riski çoxdur.
Bədəndə sümük toxuması davamlı olaraq meydana gələr.Sümük meydana gəlməsi 30 yaşa qədər davam etməkdədir. Bu yaşda maksimum sümük sıxlığı meydana gələr. Bundan sonra sümük itkisi başlayar. Ümumiyyətlə qadınların sümük mineral sıxlığı kişilərdən aşağıdır. Sümük itkisi sürəti menopozda əhəmiyyətli ölçüdə artar. Menopozdan sonrakı sümük itkisinin əsas səbəbi östrojen qeyri-kafiliyidir.
Yüksək səviyyədə kafenin, zülal və natrium sidikdə kalsium atımını artırar. Fosfat ehtiva edən içkilərin həddindən artıq istehlak edilməsi də sümük sıxlığını azaldar. Antikoagulan, antiasit dərmanlayar, spirt, barbitüratlar və siqaret osteoporoz riskini artırar.
