Aşiq olunca bədənimizdə nələr dəyişər? Sevginin üzərimizdəki fizioloji və bioloji təsirləri nələrdir? ..
Əvvəl heyranlıqla inkişaf edən bu hislər daha sonra birlikdə olunduğunda və ya qarşılaşıldığında böyük bir həzzə dönüşür. Heyranlıq duyulan insana qarşı ümidlər yaşıllaşır. Sevgi artıq yavaş yavaş meydana gəlməkdədir. Daha sonra “kristallaşdırma” deyilən bir dövr başlayır. Yəni dünyadakı bütün gözəlliklərin və yaxşılıqların maraq duyulan adamda olması … Hər şey və hər fikir onu xatırladar. Sevilen adam sevənin gözündə ucaldıqca ucalır. Şübhə mərhələsi bundan sonra gəlir və heyranlıq yerini narahatlıqlara buraxır: “Görəsən məni sevir mi?”
Bəs bütün bunlar yaşanarkən, insan bədəninin əmr mərkəzi olan beyin və sinir sistemində nələr baş verir? Sevginin sinir sisteminə təsiri nədən ibarətdir?
Sıx-romantik eşq bütün mədəniyyətlərdə görülə bilən, universal bir fenomen olaraq qəbul edilir. Romantika, eşq xüsusilə erkən dövrlərdə özünə xas psixoloji və fizioloji xüsusiyyətləri, davranış şəkillərini də özü ilə gətirər. Coşğu və xoşbəxtlik, seçilmiş adama fokuslanan sıx diqqət, yenə seçilən adam haqqında şübhəli fikirlər və ya həddindən artıq romantik asılılıq, ehtiras və sıx enerji olaraq yekunlaşdırıla bilər. Bunlar, elm adamları tərəfindən isbat edilərək deyilmişdir.
Eşq olduqca qarışıq neyrobioloji bir hadisə olaraq təyin olunur. Beyində güvən, inam, həzz eşitmə və mükafatlandırma funksiyaları formalaşmağa başlayır. Bu funksiyalar oksitosin, vazopressin, dopamin və serotonin adlı maddələr vasitəsilə reallaşır. Hamiləlik və süd vermə dövrlərində fərqli təsirləri olan oksitosin duyğuları dəyişdirə bilmə xüsusiyyətinə malikdir. Bu hormon mehribanlıq və romantiklik dövrlərində bol miqdarda ifraz olunur, oksitosin nisbəti yüksəldikcə eşq duyğuları da paralel olaraq artmaqdadır. Stress və gərginlik dövrlərində oksitosin ifrazı azalır.
Romantika həddindən artıq canlılıq, enerji, yuxusuzluq, iştah itkisi kimi bəzi davranış xüsusiyyətləri, kokain asılılarında görülən davranışlara bənzəyir. Bir çox insanın ən böyük zəifliyi olaraq bilinən şokolad beyindəki fəaliyyəti artırır. Eşqin sağlamlıq və xoşbəxtlik kimi nəticələri də önəmlidir.O, beynin diqqət, yaddaşla bağlı sahələrini də aktiv hala gətirər. Bu da stressin azaldılması kimi nəticələr verir. Zamanla, beynin özü üzərində qoruyucu bir təsir meydana gələr. Bu səbəblə eşq, sağlam və xoşbəxt olma yolunda xəbərdarlıqçı təsirə malikdir …
